Πληροφορηθήκαμε με βαθιά θλίψη και αποτροπιασμό για την επίθεση που δέχθηκε με μαχαίρι ένας 17χρονος το Σάββατο το απόγευμα στην Αργυρούπολη, με κίνητρο τη ληστεία από δύο νεαρούς ανήλικους. Στην προσπάθεια του να αντιδράσει, τον τραυμάτισαν ελαφρά και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο.
Το παρήγορο σ’ αυτή τη θλιβερή ιστορία είναι ότι το θύμα τραυματίστηκε ελαφρά, αλλά και το ότι οι φερόμενοι ως δράστες συνελήφθησαν.
To ανησυχητικό είναι ότι αποτελεί το δεύτερο σοβαρό περιστατικό σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα με δράστες ανήλικους, μετά τον άγριο ξυλοδαρμό του σταθμάρχη στο μετρό της Ομόνοιας.
Που οφείλεται, όμως, η παραβατικότητα των νέων;
- Στην κρίση των ηθικών και κοινωνικών αξιών που δεν επιτρέπει στους νέους να αξιολογήσουν το τί είναι σωστό ή λάθος, καθώς οι παραδοσιακές αξίες πλέον κλυδωνίζονται.
- Στην απώλεια των στενών ανθρώπινων σχέσεων και στη δυνατότητα για ανώνυμη δράση.
- Στον περιορισμό του χώρου κίνησης, ειδικά κατά την περίοδο της πανδημίας, που δεν αφήνει περιθώριο για τους νέους να ξεδώσουν.
- Στη μεγάλη βελτίωση των συνθηκών ζωής που αφήνουν στον έφηβο περίσσεια δυνάμεων που αναζητά τρόπο να εκτονωθεί.
- Στην αλλοίωση των κοινωνικών προτύπων επιτυχίας και ευτυχίας που εκφράζονται μέσα από την κατοχή πλούτου και τον καταναλωτισμό.
- Στην εξοικείωση με την βία μέσω των ΜΜΕ, της μουσικής βιομηχανίας, της βιομηχανίας του θεάματος και των Video
- Στη χρήση ουσιών (αλκοόλ, ναρκωτικά).
- Στις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, το ρατσιμό, την έμφυλη βία και την άρνηση της διαφορετικότητας.
Πως αντιμετωπίζεται το φαινόμενο σήμερα ;
Η απουσία ουσιαστικών και στοχευμένων παρεμβάσεων εκ μέρους της πολιτείας είναι χαρακτηριστική και
ανησυχητική. Δυστυχώς, το κλασικό σύστημα δικαιοσύνης των ανηλίκων δυσκολεύεται να ανταποκριθεί και να προσαρμοστεί στη σύγχρονη μορφή της νεανικής παραβατικότητας. Ταυτόχρονα, το σχολείο, η οικογένεια, ο χώρος εργασίας κλπ ως παραδοσιακές πηγές ανεπίσημου κοινωνικού ελέγχου προοδευτικά εξασθενίζουν.
Υπάρχει ελπίδα ;
Ως Ένωση Γονέων υιοθετούμε την ολιστική προσέγγιση της «διαπαιδαγώγηση μέσω της ευθύνης» που, μεταξύ άλλων, προτείνει :
- Προτεραιότητα κυρίως στην πρόληψη και όχι τόσο στην καταστολή: ο καλύτερος τρόπος καταπολέμησης της νεανικής παραβατικότητας είναι να εμποδιστεί η εμφάνιση νεαρών παραβατών. Για να επιτυχθεί αυτό απαιτούνται κατάλληλα προγράμματα κοινωνικής, επαγγελματικής, οικονομικής και εκπαιδευτικής αρωγής. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι εκείνα που έχουν στόχο να διευκολύνουν και να καταστήσουν πιο προσιτή την κατάλληλη χρήση του ελεύθερου χρόνου και των ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων.
- Επαγγελματική κατάρτιση και εξειδίκευση των οργάνων επίσημου κοινωνικού ελέγχου που συμμετέχουν στο σύστημα δικαιοσύνης των ανηλίκων. Είναι απαραίτητο να παρασχεθεί ειδική κατάρτιση σε όλους όσους/ες συμμετέχουν στην απονομή δικαιοσύνης σε ανηλίκους (αστυνομία, δικαστές, εισαγγελείς, δικηγόρους και επαγγελματίες που εκτελούν τις κυρώσεις).
Μπροστά σε τέτοια δυσάρεστα γεγονότα με δράστες ανήλικους, θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι λάθος έχουμε κάνει ως κοινωνία, ως εκπαιδευτικό σύστημα και ως γονείς. Με ποιες αρχές και ποια πρότυπα γαλουχούνται τα παιδιά μας ; Κανείς δεν είναι αθώος/α, μερίδιο ευθύνης έχουμε όλοι αναλογικά. Η παραβατικότητα των νέων αποτελεί μια πρόκληση για να αλλάξουμε εμείς ως ενήλικοι.
Επιπρόσθετα, οφείλουμε να ενδυναμώσουμε τους δεσμούς εμπιστοσύνης με τα παιδιά μας, έτσι ώστε να μπορούν να μας εμπιστευθούν σε περίπτωση που πέσουν θύματα βίας άλλων ανηλίκων και να μην φοβηθούν να το καταγγείλουν.
Ο αγώνας για την καταπολέμηση της νεανικής παραβατικότητας είναι αγώνας για ένα καλύτερο κόσμο! Καλούμε την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, του Υπουργείου Δικαιοσύνης και του Υπουργείου Προστασίας του πολίτη και, βασικά, τους γονείς να συστρατευτούν σε αυτό τον όμορφο αγώνα για την εξάλειψη αυτού του θλιβερού φαινομένου.
Απαιτούμε από την πολιτεία να δείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον της, υιοθετώντας τα μέτρα που προτείνουμε και όχι να δραστηριοποιείται «πυροσβεστικά» κάθε φορά που ανακύπτει κάποιο τέτοιο πρόβλημα. Ας μην ξεχνάμε πως σε τέτοιες δύσκολες περιστάσεις ο ρόλος των Οργανώσεων Γονέων είναι εξαιρετικά χρήσιμος.
